Oczy są jednym z najważniejszych organów. Kiedy oko choruje, pies ma nie tylko ograniczoną zdolność widzenia, lecz także upośledzoną zdolność komunikowania się z otoczeniem. Każda zmiana w oczach, ich nieprawidłowy wygląd powinny być bezwzględnym wskazaniem do skontaktowania się z lekarzem weterynarii. Jakie choroby najczęściej dotykają psie oczy? Problemy z oczami psów są dość powszechne – mogą przybierać formę od łagodnego zapalenia do cięższych stanów, jak np. jaskra. Zdrowe oczy są wilgotne i czyste. Jeśli występują zaczerwienienie lub obrzęk, niepokojący wyciek, łzawienie, zmętnienie, pocieranie oka przez zwierzę, przymykanie oka/oczu czy inne symptomy odbiegające od normy, należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Niektóre zmiany w wyglądzie oka (np. zmętnienie) związane są z wiekiem psa, ale to lekarz weterynarz stwierdza ostatecznie, czy zmiana jest typowa dla wieku (np. stwardnienie jądrowe), czy powinna niepokoić właściciela (zaćma). Pielęgnacja oczu Niektóre choroby oczu mogą być spowodowane niewłaściwą pielęgnacją. Aby prawidłowo dbać o oczy psa, należy pamiętać o przycinaniu włosów w okolicach oczu, co jest bardzo istotne u pekińczyków, lhasa apso i maltańczyków. Zaniedbania mogą być przyczyną podrażnień czy zarysowań rogówki. Włosy należy usuwać za pomocą specjalistycznych nożyczek, przeznaczonych do przycinania włosów z okolic oczu (zaokrąglone końce, uniemożliwiające zranienie psa). POLECAMY Do przemywania oczu należy użyć łagodnych, sterylnych chusteczek o obojętnym pH lub płatków kosmetycznych z dodatkiem specjalnego preparatu do czyszczenia oczu. Nie powinno się używać waty (jej włókna mogą dostać się do oka, powodując podrażnienie). Pielęgnację należy przeprowadzić na zamkniętym oku psa. Należy zachować ostrożność i delikatność przy pielęgnacji psów o wypukłych oczach, żeby nie podrażnić gałki ocznej. Na rynku dostępnych jest wiele specyfików przeznaczonych do pielęgnacji oczu lub ich okolic. Należy je stosować w zależności od problemu. Dostępne są antybakteryjne krople ze srebrem koloidalnym, kwasem hialuronowym i świetlikiem lekarskim. Według producenta koją podrażnione i suche oczy. Inne specyfiki to np. preparaty oczyszczające oczy z kurzu, brudu i ciał obcych czy też umożliwiające usuwanie zacieków pod oczami. Przed aplikacją kropli lub maści do oczu należy przemyć oczy płatkiem kosmetycznym z dodatkiem ciepłej wody. Podczas zakraplania czy aplikowania maści nie należy dotykać powierzchni oka. Oczy należy przemywać w miarę potrzeb. Jeśli są zdrowe, bez zanieczyszczeń, nie trzeba ich przemywać codziennie. Zanieczyszczenia, takie jak paprochy, można próbować usunąć w warunkach domowych za pomocą dozownika czy strzykawki z przegotowaną, letnią wodą lub solą fizjologiczną. Dozowanie powinno być wykonane z wyczuciem, powoli. Jeśli ciało obce ma większe rozmiary lub dostrzegamy wyraźne uszkodzenie oka, należy niezwłocznie udać się po pomoc do lekarza weterynarii, który dobierze odpowiednie leczenie. Schorzenia oczu Aby zwierzę mogło cieszyć się zdrowymi oczami, dużo zależy od jego właściciela. Należy obserwować pupila, regularnie sprawdzać jego oczy, a przynajmniej raz w roku poddawać psa badaniom okulistycznym, minimalizować ryzyko urazu oczu poprzez monitorowanie psa podczas zabaw i na spacerach. Należy ograniczyć do minimum czynniki zewnętrze, podrażniające oczy i mogące przyczynić się do infekcji, takie jak dym papierosowy, klimatyzacja, przeciąg. Nie należy pozwalać psu wystawiać głowy przez okno podczas jazdy samochodem. Na wady wrodzone czy choroby dziedziczne oczu nie mamy wpływu, ale przeprowadzenie badań okulistycznych i/lub genetycznych we wczesnym wieku u ras predysponowanych do schorzeń pozwoli określić, czy pies jest obciążony chorobą. Testy DNA są jedynym sposobem na wykrycie dziedzicznych chorób oczu u psów. Pozostaje mieć nadzieję, że hodowcy będą unikać reprodukcji psów dotkniętych chorobami. Poniżej omawiamy najczęściej występujące schorzenia oczu wraz z objawami, które powinny skłonić do natychmiastowej konsultacji z lekarzem weterynarii. Łzawienie U psów o jasnym umaszczeniu, zwłaszcza miniaturowych (york, maltańczyk), na skórze i sierści w okolicach oczu można zaobserwować brązowe plamy. Jest to powszechny problem kosmetyczny, związany z wyciekiem łez. Powodem może być niedrożność kanalików łzowych. Łzy są wytwarzane i odprowadzane przez małe kanaliki w powiekach. U zwierząt z zablokowanymi kanalikami łzy przepełniają powieki i wypływają na zewnątrz. Istnieje kilka przyczyn nadprodukcji łez. Miniaturowe rasy psów i koty perskie mają często widoczne, wydatne oczy, które rozciągają powiekę, co może zakłócić system drenażu. Niekiedy powodem jest entropium, wywinięcie brzegu powieki do wewnątrz, co nie tylko blokuje drenaż, lecz także prowadzi do stanów zapalnych spojówki, rogówki. Schorzenie jest korygowane chirurgicznie. Czy wiesz, że… Niektóre choroby oczu mogą być spowodowane niewłaściwą pielęgnacją. Aby prawidłowo dbać o oczy psa, należy pamiętać o przycinaniu włosów w okolicach oczu, co jest bardzo istotne u pekińczyków, lhasa apso i maltańczyków. Również włosy wchodzące do oczu mogą powodować łzawienie. Należy je wówczas bezwzględnie usunąć. Inne przyczyny nadmiernego łzawienia to stan zapalny, podrażnienie oka ciałem obcym, alergia, nietypowa powieka lub rzęsa, która zwraca się do środka i drażni powierzchnię oka. Ponieważ gromadzenie się łez na sierści może prowadzić do jej filcowania, osłabienia, podrażnienia skóry i możliwego zakażenia, należy utrzymywać ten obszar w czystości. Jeśli skóra psa jest uszkodzona czy owrzodzona, można zastosować maść antybiotykową. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem weterynarii. Cięższe przypadki mogą wymagać podawania doustnych antybiotyków lub zastosowania innych środków leczenia. Na rynku dostępne są produkty pomocne w usuwaniu brązowej plamki z włosów. Jednak mogą być one drażniące dla oczu. Nie należy ich używać bezpośrednio do oczu. Przed ich zastosowaniem warto ochronić oczy specjalną maścią okulistyczną. Strabismus To termin używany do opisania nieprawidłowego położenia lub kierunku gałki ocznej (zez). Zwykle obie gałki poruszają się zgodnie w różnych kierunkach dzięki działaniu mięśni zewnętrznych oka poruszających każde oko. Czasami jeden mięsień może być dłuższy lub silniejszy niż mięsień znajdujący się po przeciwnej stronie. Powoduje to przesunięcie gałki ocznej w kierunku nieprawidłowym. Może to dotyczyć jednego lub obojga oczu. Zez zbieżny (oko odchylone w kierunku nosa) jest powszechny, np. u albinotycznych kotów syjamskich; zez rozbieżny (oko odchylone w kierunku skroni) jest dziedziczny u psów rasy boston terrier. Zez może wystąpić w wyniku choroby układu przedsionkowego. Układ przedsionkowy znajduje się w uchu wewnętrznym, pomaga zachować równowagę i prawidłową postawę ciała. Jeśli nie funkcjonuje prawidłowo, powoduje zaburzenia ruchu oraz nieprawidłowe ustawienie głowy, oczu i/lub całego ciała. W przypadku zwierząt, u których stwierdzono uraz lub uszkodzenie nerwów czy układu przedsionkowego, konieczne jest znalezienie i leczenie przyczyny. Czasami pomocne są leki przeciwzapalne. Jeśli zez jest dziedziczny, nie zaleca się leczenia, ponieważ zaburzenia są na ogół problemem kosmetycznym, który nie wpływa na jakość życia. Oczywiście nie jest zalecana hodowla/rozród osobników dotkniętych chorobą. Dysplazja siatkówki Odnosi się do zaburzenia, w którym komórki i warstwa tkanki siatkówki nie rozwinęły się prawidłowo. Zwykle zauważalna jest u szczeniąt około szóstego tygodnia życia. Różne formy dysplazji siatkówki dotyczą takich ras, jak springer spaniel angielski, labrador retriever, sealyham terrier, bedlington terrier, doberman, cocker spaniel, rottweiler, york i owczarek staroangielski. Dysplazję siatkówki uważa się za cechę dziedziczną i zazwyczaj prowadzi do niedostatecznego widzenia oraz ślepoty. Nie istnieje skuteczne leczenie dysplazji siatkówki. Przetrwała błona źrenicza (PPM) Jest wynikiem nieprawidłowości związanych z rozwojem płodu. To wada wrodzona, w której oko zawiera przetrwałe elementy płodowej błony źreniczej w postaci pasm tkanki przechodzących nad otworem źrenicznym. Prawidłowa błona źrenicza zanika w późniejszym okresie płodowym i w pierwszych tygodniach życia. W tym schorzeniu można zauważyć zmętnienie rogówki. Nie ma leczenia; choroba może być dziedziczna u psów rasy basenji. Mikroftalmia (małoocze) To jedno- lub obustronny niedorozwój gałek ocznych. Gałka oczna jest mniejsza od gałki typowej dla rasy. Zauważalne są oznaki upośledzenia wzroku. Wiele psów staje się niedowidzących lub całkowicie ślepych. Nie istnieje leczenie, a osobniki nie powinny być hodowane. Małoocze może wystąpić u szczeniąt, których matki otrzymywały pewne leki podczas ciąży. Mikroftalmia jest dziedziczna u ras: owczarek australijski, dog niemiecki, beagle, collie (owczarek szkocki długowłosy), borzoj, doberman, sealyham terrier, bedlington terrier, portugalski pies dowodny, sheltie (owczarek szetlandzki), akita, sznaucer miniaturowy, labrador retriever, jamnik, cavalier king cocker spaniel. Heterochromia (różnobarwność tęczówek) To termin używany do opisywania zmian w kolorze tęczówki. Zmiany dotyczą tego samego oka lub obojga oczu. Różno- barwność tęczówek może wystąpić u psów i kotów. Powszechna jest u następujących ras psów: husky syberyjski, dog niemiecki, dalmatyńczyk, alaskan malamute. Heterochromia nie jest uważana za problem medyczny, ale raczej normalną zmianę w kolorze oczu. Zapalenie wątroby (choroba „niebieskiego oka”) „Niebieskie oko” to termin używany do opisywania zmętniałej rogówki w wyniku infekcji adenowirusa typu 1. Adenowirus typu 1 jest ciężką chorobą wirusową, dotykającą psy w każdym wieku. Zwykle zaatakowana jest wątroba, stąd nazwa zapalenie wątroby, ale czasami dotyczy oka, stąd „zapalenie wątroby typu niebieskie oko”. Po ok. 10 dniach od ekspozycji na wirusy rogówka staje się niebieska, zamglona. Większość psów mruży oczy, oko może nadmiernie łzawić. Problem częściej dotyczy szczeniąt niż dorosłych osobników. Jeśli wątroba jest dotknięta infekcją adenowirusa, można zaobserwować takie objawy, jak ospałość/apatia, słaby apetyt, nudności, żółtaczka (żółknięcie skóry, oczu i błon), wzdęcia. W poważnych przypadkach może dojść do śmierci. „Niebieskie oko” może być niekiedy spowodowane szczepieniem przeciw żółtaczce, stąd popularna nazwa „reakcja niebieskiego oka”. Ta reakcja rzadko pojawia się w przypadku nowoczesnych szczepionek. Zaćma Jest jedną z najczęstszych chorób oczu psa. Polega na całkowitym lub częściowym zmętnieniu soczewki. Zmętniała soczewka utrudnia przedostatnie się światła do siatkówki, co powoduje pogorszenie ostrości widzenia, a nawet ślepotę. Zaćma może dotyczyć wszystkich ras, niezależnie od wieku, ale u niektórych występuje częściej. Mimo faktu, że zaćma u psów jest powszechna, wciąż niewiele o niej wiadomo. Jedyną metodą leczenia jest operacja. Wiek, w którym u psa rozwija się zaćma, jest bardzo ważny w klasyfikacji typu zaćmy oraz do określenia, czy zaćma jest wynikiem dziedzicznej cechy u niektórych ras psów. Stwardnienie jądra soczewki (zaćma jądrowa) jest typową zmianą, która występuje w soczewce starszych psów. Zwykle dotyczy obojga oczu w tym samym czasie, dotyka większości psów w wieku powyżej sześciu lat. Nie wpływa znacząco na widzenie psa i nie zaleca się leczenia. Zaćma wrodzona to zaćma obecna w życiu płodowym. Występuje zwykle w obojgu oczach. Nie musi być uwarunkowana genetycznie. Jej powstaniu mogą sprzyjać toksyny, zakażenia. Dziedziczność stwierdzono u miniaturowych sznaucerów. Zaćma rozwojowa (wczesna) to zaćma rozwijająca się na wczesnym etapie życia. Podobnie jak w przypadku zaćmy wrodzonej, może być dziedziczna lub powodowana przez zewnętrzne źródła, jak uraz, cukrzyca, zakażenie lub toksyny. Powszechność dziedziczenia dotyczy takich ras, jak chart afgański i pudel standardowy. Zaćma starcza (dojrzała) to zaćma, która występuje u psów w wieku powyżej sześciu lat. Zaćma jądrowa, która nie jest uważana za problem medyczny, jest często mylona z zaćmą starczą. Zaćma dziedziczna może występować niezależnie lub w połączeniu z innymi chorobami oczu. Psy zdiagnozowane z powodu zaćmy dziedzicznej nie powinny być wykorzystywane do rozrodu ze względu na prawdopodobieństwo utrwalenia choroby u potomstwa. Zaćma cukrzycowa to najczęstszy skutek zaburzenia metabolicznego, jakim jest cukrzyca. U psów z cukrzycą wzrasta stężenie glukozy, co jest przyczyną zmian w soczewce oka. Dodatkowa glukoza jest przekształcana w nierozpuszczalny w wodzie sorbitol, co z kolei jest przyczyną zwiększenia napływu wody do soczewki. Wzrost poziomu wody powoduje rozkład włókien soczewki i skutkuje zaćmą. Zaćma u psów z cukrzycą może rozwijać się bardzo szybko, jeśli pies nie jest kontrolowany. Dotyka obojga oczu. Zaćma pourazowa może być skutkiem uszkadzającego soczewkę urazu z powodu wypadku samochodowego, obecności ciała obcego, skaleczenia, np. gałęzią podczas spaceru. Ten rodzaj zaćmy występuje zwykle tylko w jednym oku i może być skutecznie leczony chirurgicznie. Leczenie zaćmy polega na chirurgicznym usunięciu soczewki. Obecnie nie ma dobrego leczenia niechirurgicznego. Aby leczenie było skuteczne, zwierzę musi przejść gruntowne badania w celu ustalenia, czy kwalifikuje się do operacji. Zwierzęta z niekontrolowaną cukrzycą, agresywne czy słabego zdrowia nie są dobrymi kandydatami do zabiegu. W przypadku podejrzenia zaćmy u psa należy skonsultować się z okulistą weterynaryjnym, który podejmie skuteczne leczenie. Dystrofia rogówki Jest chorobą dziedziczną, powodującą zmętnienie rogówki w obojgu oczach. Obszary nieprzezroczyste zawierają zazwyczaj złogi tłuszczowe. Większość psów z dystrofią rogówki ma sześć miesięcy i więcej. Schorzenie powszechne jest u ras: airedale terrier i owczarek szetlandzki. Objawy to nieprzezroczyste (białawe) obszary znajdujące się w normalnie przejrzystej rogówce. W cięższych przypadkach cała rogówka może być zamglona lub niebieskawa. Wiele zmian ma charakter progresywny – ostatecznie zajmują większość powierzchni rogówki. Obecnie nie ma skutecznego leczenia tech schorzenia. Skórzak rogówki (dermoid) To torbiel umiejscowiona najczęściej w zewnętrznym kącie powieki oraz zewnętrznych kwadrantach rogówki. W zależności od położenia, może być źródłem dyskomfortu i bólu oczu. Zbudowana z tkanki włóknisto-tłuszczowej może być wypełniona gruczołami łojowymi, mieszkami włosowymi, włosami. Skórzaki są zmianami wrodzonymi, ale nie dziedzicznymi. Nie są progresywne. Schorzenie jest bardziej powszechne wśród ras: jamnik, doberman, dalmatyńczyk, bernardyn, owczarek niemiecki, golden retriever. Leczenie jest ograniczone do zabiegów, które są zazwyczaj nieinwazyjne i dobrze prognozują. Zabieg chirurgiczny polega na usunięciu wszelkich zrostów, włosów, które podrażniają oczy psa. Zespół suchego oka To schorzenie polegające na niewystarczającej produkcji łez. Przyczyną może być uszkodzenie gruczołów łzowych, urazy, zakażenia. Nerwy tych gruczołów również mogą ulec uszkodzeniu. Infekcje oczu i reakcje na niektóre leki (np. sulfonamidy) mogą osłabiać nerwy i/lub gruczoły. Wiele przypadków nie ma znanej przyczyny; gruczoły po prostu przestają funkcjonować na normalnym poziomie. W schorzeniu można zaobserwować gęstą, żółtawą wydzielinę. Zakażenia są powszechne, gdyż brak bakteriobójczych łez pozwala bakteriom na przepełnienie oka. Dodatkowo nieodpowiednie nawilżanie umożliwia gromadzenie się kurzu, pyłków itp. W rezultacie oczy tracą zdolność do wypłukiwania obcych cząstek i ochrony przed bakteriami. Nieleczone zwierzę cierpi na bolesne i przewlekłe infekcje oczu. Powtarzające się podrażnienie rogówki powoduje poważne bliznowacenie. Powstawanie owrzodzenia rogówki może prowadzić do ślepoty. ... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Animal Expert" Dostęp do wszystkich archiwalnych numerów czasopisma w wersji elektronicznej Zniżki na konferencje i szkolenia ...i wiele więcej! Sprawdź
Co to jest zaćma u psa? Zaćma u psa dotyczy soczewki, której podstawową cechą jest zdolność akomodacji, czyli zmiany przedniej krzywizny w celu umożliwienia ostrego widzenia obiektów w różnej odległości. Procesy patogenne prowadza do częściowego lub całkowitego zmętnienia soczewki, a powstające plamki utrudniają promieniom świetlnym przenikanie do siatkówki, co zaburza ostrość widzenia. Zaćma u psów – znana tez jako katarakta – to jedna z głównych przyczyn ślepoty. Może postępować bardzo szybko i powoduje najpierw niedowidzenie, a w konsekwencji całkowitą utratę wzroku, nawet w ciągu kilku miesięcy. Jak zbudowane jest psie oko? Aby dokładniej zrozumieć mechanizm widzenia, warto jest przyjrzeć się budowie psiego oka. Nie rożni się ona zasadniczo od ludzkiego. Ma w przybliżeniu kształt kuli, którą soczewka dzieli na odcinek przedni i tylny. Soczewka (łac. lens) jest z obu stron wypukłym, całkowicie przejrzystym i elastycznym elementem, umocowanym za pośrednictwem mięśni i wiązadełek. Znajduje się w przedniej części oka między ciałem szklistym a tęczówką i składa z torebki, nabłonka i włókien, zwanych obwódką Zinna. Tworzą polaczenie z pierścieniowatym ciałem rzęskowym. Jak działa psie oko? W zależności od natężenia światła psie źrenice zwężają się i rozszerzają, kontrolując światło wpadające do oka. Zawieszona za pomocą włókien tkankowych soczewka skupia wpadające promienie świetlne, które tworzą obraz pomniejszony i odwrócony na siatkówce, znajdującej się z tyłu oka. Za pomocą nerwu wzrokowego sygnały świetlne kierowane są do mózgu – to ten narząd w rzeczywistości odpowiedzialny jest za widzenie, bo dopiero tam odbywa się analiza przesłanych informacji. Jak widzi pies z zaćmą? Psy posiadają dużą, okrągłą źrenicę, „przeciętą” wąziutkim paskiem tęczówki. Taka budowa umożliwia dobrą zdolność widzenia w słabym świetle, ale pogarsza ostrość przedmiotów. Psy świetnie zatem dostrzegają przedmioty oddalone, ale tych zlokalizowanych bliżej często nie rozpoznają lub widzą je tylko w formie bardzo niewyraźnej. W wyniku zmętnień lub nieprzezierności soczewki, spowodowanej zaćmą pies stopniowo traci ostrość widzenia, a obraz staje się coraz bardziej rozmyty i niewyraźny. Z czasem dochodzi do całkowitej utraty wzroku. Różnica między zaćmą a jaskrą Zaćma u psa często mylona jest z jaskrą, która także może prowadzić do zmętnienia oka. Jednak jaskra to zupełnie inna choroba, związana z podwyższonym ciśnieniem w gałce ocznej i powodująca uszkodzenie nerwu wzrokowego. Jaskrze towarzyszą objawy takie jak zaczerwienienie białek, obrzęk i przebarwienie rogówki, powiększenie gałki, przemieszczenie soczewki czy pęknięcia błony rogówki. Nieleczona jaskra może być wtórnym powodem wystąpienia zaćmy. Obie choroby – katarakta i jaskra - mogą wywołać ślepotę. Zaćmy nie należy także mylić z bielmem u psa, czyli zmętnieniem rogówki. Przyczyny zaćmy i różne jej oblicza Katarakta u psów może mieć rozmaitą genezę, ale przyczyny powstawania zmętnienia nie są do końca rozszyfrowane. Faktem jest, że zmętnienie może mieć różną wielkość, położenie oraz kształt, może pojawić się w każdym wieku i nasilać z różną szybkością. Klasyfikacja zaćmy opiera się na różnych sposobach podziału. Zaćma u psów może występować w różnych częściach soczewki – jądrze, korze oraz torebce soczewki. Różny może być też stopień zmętnienia. Jak powstaje zaćma? Bez względu na rodzaj katarakty i miejsce oraz porę jej powstania, mechanizmy uczestniczące w rozwoju choroby są podobne. Zdrowa soczewka składa się w około 2/3 z wody i 1/3 z białek. Jest zanurzona w tzw. cieczy wodnistej, czyli płynach wewnątrzgałkowych, kontrolujących proporcje między jej składnikami. W wyniku zaburzenia tej biomechaniki do wnętrza soczewki dostaje się woda, wzrasta poziom białek nierozpuszczalnych w wodzie, a w konsekwencji spada przezroczystość soczewki i dochodzi do jej zmętnienia. Katarakta wrodzona Zaćma pierwotna występuje u bardzo wielu ras psów, dotyczy zwykle obu oczu i jest chyba najczęstszym rodzajem katarakty. Wrodzona postać choroby przenoszona jest jako cecha dominująca lub recesywna. Nie każda zaćma wrodzona jest automatycznie dziedziczna, ale dotknięte nią osobniki zwykle wyklucza się z hodowli. Diagnoza czy schorzenie ma tło genetyczne, wymaga przeanalizowania historii miotu oraz rodziców. Zdarza się bowiem, że katarakta wrodzona spowodowana jest zmianami rozwojowymi, np. przetrwałej błony źrenicznej lub małoocza. Wbrew powszechnemu przekonaniu początki zaćmy dziedzicznej mogą pojawić się nie tylko u szczeniąt, lecz w dowolnym momencie od urodzenia. Najczęściej to schorzenie dotyka psy młode lub w średnim wieku, od 2 do 5 roku życia. Zaćma wtórna u psa Zaćma wtórna u psów to częsta choroba towarzysząca schorzeniom metabolicznym, np. cukrzycy, dysfunkcji tarczycy, hipokalcemii (niedoborze wapna), zatruciom czy niedożywieniu. To ostatnie występuje najczęściej w wyniku błędów w karmieniu szczeniąt poprzez podawanie im niewłaściwie zbilansowanych preparatów mlekozastępcznych, pozbawionych niezbędnych aminokwasów. Rozwojowi nieprzezierności soczewki sprzyja także radioterapia czy leczenie z użyciem preparatów takich jak ketokonazol, popularnego leku na grzybicę. Zaćma u psa z cukrzycą Katarakta u psów z cukrzycą to bardzo charakterystyczny objaw, towarzyszący temu schorzeniu metabolicznemu. Zaćma cukrzycowa pojawia się w konsekwencji podwyższonego poziom glukozy we krwi, czyli hiperglikemii. Wysoki poziom glukozy działa toksycznie na soczewkę, bo gromadzący się wewnątrz niej sorbitol - rodzaj cukru alkoholowego - jest higroskopijny. Zwiększa to ciśnienie osmotyczne i powoduje, że soczewka wchłania wodę. Prowadzi to do obrzęku – zwykle najpierw w jednym oku, a w ciągu około 2-4 tygodni w obu gałkach ocznych. Podczas zaćmy cukrzycowej może dojść do pęknięcia torebki soczewki, co wywołuje poważny stan zapalny błony naczyniowej oka i wtórną jaskrę. Przy niezdiagnozowanej lub nieprawidłowo leczonej cukrzycy rozwój zaćmy u psa może być błyskawiczny. Przy kontrolowanej cukrzycy usunięcie zaćmy może być uwieńczone sukcesem. Zaćma pourazowa Zaćma pourazowa może rozwinąć się na skutek urazu mechanicznego, na przykład po wypadku komunikacyjnym, porażeniu prądem, pogryzieniu, zadrapaniu kocim pazurem, skaleczeniu kolcem, gałęzią lub nawet źdźbłem trawy. Ten rodzaj katarakty rozwija się zwykle bardzo szybko – w wyniku uszkodzenia soczewki ciecz wodnista przenika do włókien soczewkowych, prowadząc do puchnięcia i przezierności soczewki. Eksperci bezwzględnie zalecają leczenie chirurgiczne zaćmy pourazowej. Zaćma starcza u psa Zaćma starcza u zwierząt w podeszłym wieku jest konsekwencją normalnych, fizjologicznych procesów, związanych ze starzeniem organizmu i struktur gałki ocznej. U psów seniorów pojawiają się wtedy pojedyncze pasma zmętnienia w obrębie soczewki, często przypominające szprychy w rowerowym kole. Dość rozpowszechnionym zjawiskiem, czasem z zaćmą mylonym, jest stwardnienie jądra soczewki, czyli nukleoskleroza. To naturalny proces fizjologiczny, związany ze starczą kompresją włókien soczewki. Powoduje to nieznaczne załamanie światła, dając lekko szaro-niebieskie zabarwienie. Nukleoskleroza jest bezbolesna, nie upośledza widzenia i nie wymaga leczenia. Objawy zaćmy – kiedy do weterynarza? Zaćmę u psa daje się zaobserwować na podstawie wyglądu oczu i zmian behawioralnych zwierzęcia. Początki katarakty są jednak zwykle trudne do zauważenia, bo zmętnienie soczewki jest praktycznie niedostrzegalne, a upośledzenie widzenia niewielkie. Właściciele najczęściej dowiadują się o początkowym stadium zaćmy podczas profilaktycznego badania okulistycznego lub przy okazji innych problemów okulistycznych, z powodu których zgłaszają się do gabinetu. Jeśli jednak Twój pies zbyt często nie może złapać rzuconej mu piłki lub podczas spaceru zaczyna podążać za inną osobą niż jego opiekun, powinieneś skonsultować się z lekarzem weterynarii. Jak wygląda i zachowuje się pies z kataraktą? W stadium zaawansowanym zaćmę można stwierdzić po wyglądzie oczu. Zaćma u psa dość rzadko rozwija się nagle, najczęściej to długotrwały proces. Dlatego warto uważnie obserwować psa i skonsultować z weterynarzem nawet drobne, lecz niepokojące zmiany w wyglądzie czy zachowaniu zwierzęcia. Diagnostyka katarakty u psa Choć objawy zaćmy są dość charakterystyczne, postawienie prawidłowej diagnozy jest czasochłonne, bo wiele schorzeń ma do niej podobne symptomy. Łatwo je na przykład pomylić z wrodzonymi niezapalnymi chorobami rogówki, które również mogą powodować wystąpienie nieprzezierności. Zaćma u psa: jak rozpoznać kataraktę? Jednoznaczna diagnoza zaćmy możliwa jest tylko gabinecie weterynaryjnym i wymaga specjalistycznych badań, aby wykluczyć inne schorzenia. Badanie krwi pozwoli stwierdzić, czy pies nie cierpi na cukrzycę i czy kwalifikuje się do leczenia operacyjnego. Jak leczyć zaćmę u psa? Zaćma jako taka nie wymaga leczenia, bo nie stwarza zagrożenia życia. Jeśli lekarz nie stwierdzi stanu zapalnego lub jaskry, nie ma bezpośredniej potrzeby interwencji chirurgicznej. Wielu właścicieli psów jednak nie wyobraża sobie życia z niewidomym psem i szuka wyjścia z sytuacji. Skuteczna terapia farmakologiczna na usuniecie zaćmy jak dotąd niestety nie istnieje. Można podawać leki, poprawiające krążenie krwi w naczyniach włosowatych, ale w najlepszym wypadku tylko spowolni to postępowanie choroby. U zwierząt z niedojrzałą i niepełną zaćmą lekarze weterynarii podają miejscowo atropinę 2-3 razy w tygodniu. W ostatnim czasie do głosu dochodzi coraz częściej leczenie antyoksydantami, hamującymi procesy zmętnienia. Najbardziej powszechną metodą leczenia katarakty u psa jest jednak operacja. Fakoemulsyfikacja: leczenie ultradźwiękami Metod leczenia operacyjnego psiej zaćmy jest kilka, jednak chyba najczęściej stosowana jest fakoemulsyfikacja. Zabieg ten polega na niewielkim nacięciu rogówki i rozbiciu twardych mas soczewki za pomocą wibracji ultradźwiękowych. W ten sposób zmiękczone struktury zamieniają się w emulsję, którą okulista usuwa pod ciśnieniem przy pomocy fakoemulsyfikatora, a następnie zakłada sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Usunięcie katarakty tą metodą nie wymaga dużego nakładu czasu podczas operacji, ale jest bardzo trudne technicznie. Powikłania i skutki uboczne operacji W wyniku operacji u każdego psa dochodzi do zapalenia błony naczyniowej, spowodowanego antygenem implantu, czyli niezgodnością immunologiczną sztucznej soczewki z resztą gałki ocznej. Z uwagi na brak kontaktu z układem odpornościowym białka wnętrza soczewki są bardzo wysoce immunogenne. Leczenie tego zapalenia zajmuje od 2 do 6 miesięcy, konieczne są również regularne wizyty kontrolne np. co osiem tygodni. Zapalenie błony naczyniowej nie jest jedynym występującym powikłaniem operacyjnym zaćmy u psa. Rokowania po zabiegu Leczenie inwazyjne przynosi na ogół bardzo dobre rezultaty. Przy odpowiednim doświadczeniu operacyjnym i jednoczesnym braku współistniejących chorób oczu, w olbrzymiej większości przypadków - około 95 procent - psy uzyskują pełne zdolności widzenia. Największe szanse na powodzenie zabiegu mają psy z zaćmą niedojrzałą, bo wiąże się ona z najmniej nasilonym zapalaniem błony naczyniowej oka. Przy pomyślnym przebiegu operacji pies z nowym implantem zazwyczaj bardzo szybko wraca do formy i może widzieć nawet lepiej niż przed rozwojem choroby. Szanse na całkowite wyleczenie zaćmy u psa słabną, jeśli zmiany w soczewce oka są bardzo zaawansowane. W tym przypadku zabieg usunięcia katarakty może nie przywrócić zwierzęciu wzroku całkowicie. W około 5 % przypadków operacja się nie powodzi i czworonóg całkowicie utraci wzrok. Koszty operacji zaćmy u psa Koszty wykonania operacji na zaćmę u psa przerażają wielu właścicieli, bo to pokaźny wydatek. W zależności od metody cena takiego zabiegu waha się od 2000 złotych (bez wszczepiania soczewek) do 5000 złotych (wraz z implantacją soczewki) za jedno oko. Tak wysoka suma spowodowana jest koniecznością stosowania zaawansowanej aparatury medycznej i specjalistycznego sprzętu, którym dysponują tylko większe i z reguły droższe kliniki weterynaryjne. Kiedy psa lepiej nie operować? W przypadku starszych lub słabszych zwierząt weterynarz z reguły odradza przeprowadzanie zabiegu, który odbywa się pod pełną narkozą i często obfituje w ryzykowne efekty uboczne. Ponadto do zabiegu usunięcia zaćmy zwykle nie kwalifikują się pacjenci, u których do zmian doszło tylko w niektórych miejscach w obrębie soczewki lub jej torebki. Katarakta w tej postaci nie wpływa na widzenie u zwierzaka lub wpływa w sposób tak minimalny, że właściwie nie zmniejsza komfortu życia pacjenta. Takim psom zaleca się jedynie monitorowanie zmian w soczewce poprzez regularne badania okulistyczne. Przeprowadzenie operacji zaleca się zwykle, gdy patologia obejmie oboje oczu, bo wszczepienie sztucznej soczewki ma poważne skutki uboczne. Zaćma u psa to nie wyrok Choć w pełnym drapieżników środowisku naturalnym utrata wzroku to dla zwierzęcia rzeczywiście wyrok śmierci, nie jest już tak w cywilizowanym świecie, w jakim żyją nasze psy. Wbrew pozorom potrafią sobie one świetnie radzić bez widzenia, bo znacznie ważniejszym dla nich zmysłem jest węch i słuch. Dzięki wibrysom, czyli włosom czuciowym, umieją się również orientować za pomocą dotyku. Jeśli będziesz przestrzegał kilku zasad, Twój niedowidzący lub całkiem już niewidomy pies będzie miał bardzo dobrą jakość życia. Jak żyć z niewidomym psem? W życiu z niedowidzącym lub ślepym psem większego niż kiedykolwiek dotąd znaczenia nabiera rutyna: pies będzie poruszał się pewniej, jeśli zadbasz o otoczenie, do którego jest przyzwyczajony. Podsumowanie Zaćma u psów postępuje zwykle aż do całkowitej utraty wzroku, ale to nie wyrok śmierci, nawet jeśli życie z niewidomym czworonogiem wymaga pewnych ograniczeń. Leczenie operacyjne jest drogie, ale rokowania na całkowite odzyskanie zdolności widzenia są w przeważającej większości przypadków bardzo dobre. Życie z psem głuchym jest znacznie bardziej skomplikowane.